Wat te doen aan de ernstige luchtvervuiling in veel gebieden in de wereld? Welnu, grootschalige initiatieven om bijvoorbeeld het gebruik van fossiele brandstoffen grotendeels terug te draaien, zouden mooi zijn. Maar tot politici en grote bedrijven hun verantwoordelijkheid nemen, kunnen kleine technologische innovaties misschien helpen. Daar is de Smogathon een goed voorbeeld van. Op het jaarlijkse evenement wordt de beste tech gekozen die zorgt voor minder smog. Dit jaar won Takachar de grote prijs, met zijn eenvoudige oplossing om agrarisch afval in de derde wereld om te vormen tot bio-brandstof.
De Smogathon is een grassroots initiatief in de startup-scene in de Poolse stad Krakau. Smogathon begon in 2015 als hackathon, waarin Krakause teams van ontwikkelaars, productdesigners en anderen in korte tijd een oplossing tegen slechte lucht in elkaar moesten hacken. Inmiddels is het uitgegroeid tot een pitch-competitie met meerdere events gehouden in Peking, Sao Paolo, Londen, New Delhi, Berkeley en Katowice. De grote finale vindt nog altijd plaats in Krakau, waar het ooit begon. Deze locatie is geen toeval. Want hoewel steden als New Delhi en Peking misschien de naam hebben, is de luchtkwaliteit in het sprookjesachtige Krakau ook al decennialang om te janken.
Praktische aanpak van bio-afval problemen
De vakjury van Smogathon verkoos na een avondje pitchen uiteindelijk Takachar als grote winnaar. De startup gaat luchtvervuiling in de Derde Wereld tegen met een voordelige en eenvoudige machine waarmee biologisch afval omgezet kan worden in bio-brandstof. Omdat dit omzetten vaak een kostbare zaak is, is het voor veel agrariërs een veel betere optie om overgebleven hout, plantenresten of bijvoorbeeld kokosschillen in de fik te steken. Brandend afval, ook al zijn het natuurlijke materialen, zijn dramatisch voor de luchtkwaliteit. Door boeren dat zelf om te laten zetten in bio-brandstof, snijdt het mes aan twee kanten. Minder luchtvervuiling, een extra inkomstenbron voor agrariërs en voordeliger kacheltjes stoken voor mensen die daar in de buurt wonen.
Tweede prijs ging dit jaar naar Indrio Technologies, een startup verbonden aan de universiteit van Stanford. Zij wonnen $10.000 voor een apparaat dat luchtvervuiling tegengaat door stikstofoxiden, die in grote delen van de wereld verantwoordelijk zijn voor de vorming van smog, te detecteren met behulp van lasers. De derde prijs was voor Pi Green Tech solutions uit India. Zij hebben een apparaat om fijnstof van bijvoorbeeld uitlaatgassen op te vangen, waarna dit gebruikt kan worden om andere zaken te maken. Zoals inkt, voor in een pen. De speciale ‘Implementatie Award’, met een geldprijs van 30.000 PLN (ca. 7000 euro) was voor het Poolse Degrum, en hun oplossing om de lucht rond bus- en tramhaltes schoon en fris te krijgen voor wachtende mensen.
Slim mos en zuiverende kunst
Met de winnaars van dit jaar laat de jury van Smogathon ook meteen zien het grote plaatje in gedachten te houden. Voorgaande jaren leek het daar nog wel aan te ontbreken. Toen wonnen oplossingen voor frisse lucht die erg tot de verbeelding spraken, maar meer ook niet leken te doen. In 2016 werd de CityTree, een bijzonder fraaie ‘slimme wand van mos’, tot winnaar verkozen. Een vierkante meter van dit mos in de stad moet ongeveer evenveel lucht zuiveren als 275 bomen doen. Een claim die, nadat er een mospaneel in Amsterdam werd geplaatst, lastig te checken bleek. Gemeente Krakau nam zich voor om een CityTree in de stad te plaatsen, maar dat kwam er nooit van. Hoe mooi het concept ook klonk, uiteindelijk bleek één CityTree nog niet voldoende om de jaarlijkse uitstoot van één enkel huishouden te neutraliseren.
Vorig jaar werd de eerste prijs uitgereikt aan een soortgelijk project. Artveoli zijn high-tech panelen die eruit zien als moderne kunstwerken. Aan de hand van fotosynthese door algen zuiveren ze de lucht in een binnenruimte, zoals kantoren. Misschien niet heel effectief als je een grote Europese stad van verstikkend fijnstof wilt ontdoen. Maar wel fraai als je de symptomen van dat verschijnsel wilt tegengaan, en tegelijkertijd wat kunst aan de muur wilt. Ook de zuiverende kunst haalde tot op heden de Poolse markt helaas niet.
Monster van smog
Maar het zou flauw zijn om Smogathon het uitblijven van een technologische smog-killer te verwijten. Het monster van slechte luchtkwaliteit is er eentje met veel gezichten en dus net zoveel mogelijke oplossingen. Dat de Smogathon wel degelijk impact kan hebben bewijst startup Airly, winnaar van de allereerste editie. De Poolse startup verspreidt relatief voordelige apparaatjes om de luchtkwaliteit te meten. De bijbehorende app, waarin je real-time op straatniveau kunt zien hoe de luchtkwaliteit is, is inmiddels voor veel Polen zo vanzelfsprekend als Buienradar in herfstig Nederland.
Geef een reactie