Verbeterde tech

‘Right to repair’ wordt Europees vastgelegd

Als één van je apparaten stuk is, dan mik je ‘m weg en gooi je een nieuwe. Vrij simpel toch? Maar dat betekent wel dat de afvalberg met e-waste ons boven het hoofd groeit en grote vervuilende fabrieken overuren draaien om al die nieuwe zooi te maken. Wat nou als je je apparaat kan repareren? Een gekke gedachte, maar wel eentje die binnenkort Europees is vastgelegd. Tenminste, als het aan de ‘right to repair’ beweging ligt.

Recht op repareren

‘Right to repair’, het recht op repareren, is het idee dat fabrikanten ervoor zorgen dat hun producten zo lang mogelijk mee gaan. Momenteel is dat namelijk niet het geval. Elektronica wordt zo gemaakt dat het de testen doorstaat en zijn garantieperiode volbrengt. Daarna is het wat de fabrikant betreft tijd voor een nieuwe. Zo blijft daar de kassa rinkelen.

Als mensen hun gadgets ineens zelf gaan repareren of dat laten doen, dan kunnen ze langer plezier hebben van hun spullen. En dat is niet goed voor de omzet. Dus hebben fabrikanten het de afgelopen jaren steeds moeilijker gemaakt om hun producten te laten oplappen. Reserveonderdelen worden niet of nauwelijks beschikbaar gemaakt. Apparaten worden met opzet ingewikkeld in elkaar gezet en er worden geen handleidingen voor simpele reparaties gegeven. In veel gevallen wordt het zelfs fysiek onmogelijk gemaakt om je apparaat open te maken of om onderdelen te vervangen. Bijvoorbeeld door dikke klodders lijm of schroeven waar geen schroevendraaier voor bestaat.

Lobbyen bij de overheid

Daar moet nu een eind aan komen. Steeds meer elektronica-liefhebbers zijn van mening dat als je een apparaat gekocht hebt, dat je daar mee mag doen wat je wilt. Repareren als het stuk is, om maar iets te noemen. Een aantal organisaties van bezorgde burgers lobbyt daarom bij de overheid om bij wet vast te leggen dat reparatie redelijkerwijs mogelijk gemaakt moet worden. iFixit is in de Verenigde Staten een groot voorstander van de ‘right to repair’ wetten die in verschillende Amerikaanse staten gemaakt worden.

In Europa zijn groepen als Restart Project in het VK, Schraube Locker?! in Duitsland en in Nederland de Repair Cafe Foundation actief bezig met het kweken van een repareer-cultuur. Er worden niet alleen repareeravonden georganiseerd, waar mensen hun apparatuur gratis kunnen laten maken. Er wordt ook op politiek niveau druk uitgeoefend, in de vorm van demonstraties en petities.

Lange weg te gaan

Dat gebeurt niet zonder succes. De Europese Unie is bezig de Eco Design and Energy Label Directives aan te passen. Afgelopen week werd er via stemming bepaald dat fabrikanten van koelkasten in de EU reserveonderdelen beschikbaar moeten maken voor consumenten. En de koelkasten moeten te repareren zijn met gereedschap dat algemeen beschikbaar is. Het is de eerste stap in een lang proces. Ergens begin dit jaar zijn wasmachines aan de beurt bij EU-politici. Het zal dus nog wel even duren voordat de maker van jouw smartphone of koptelefoon verplicht wordt jou reserveonderdelen te verkopen en fabrikanten verzetten zich tegen de nieuwe maatregelen. Maar het is in ieder geval eentje in de goede richting, op weg naar langer te gebruiken gadgets en minder verspilling.

Geef een reactie